W 2022 roku ukazała się ciekawa monografia pt. „Polska powstająca”. Aktywność powstańców na terenie gmin: Mosina, Stęszew, Kórnik i Śrem w dniach 1 – 11 maja 1848 roku,  autorstwa Wojciecha Czeskiego – regionalisty Centralnej Wielkopolski (dzisiejsze powiaty poznański i śremski), która rozprawia się z błędnie powielanym od dziesięcioleci nazewnictwem wydarzeń zrywów powstańczych i wydarzeń im towarzyszących połowy XIX stulecia typu Rzeczpospolita Mosińska i inne. Monografia ma też charakter kommemoratywny – autor obficie korzystał z naszego zasoby metrykalnego (przede wszystkim księgi zgonów z w/w terenu) w postaci Cyfrowego Archiwum Archidiecezji Poznańskiej (CAAP). Autorowi gratulujemy dociekliwości historycznej, a zainteresowanych historią ziem nadwarciańskich zaboru pruskiego zachęcamy do pasjonującej lektury. Chwała bohaterom tamtych burzliwych czasów!

xWS

W piątek 21 czerwca 2024 roku z wielkim żalem pożegnaliśmy śp. Elżbietę Szymił – długoletnią pracownicę Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu.

Elżbieta Berkowska, córka Stanisława i Zofii z domu Pieczyńskiej, przyszła na świat w Poznaniu 4 czerwca 1935 roku. Zaledwie kilka dni po urodzeniu została ochrzczona w rodzinnej parafii św. Wojciecha – do wspólnoty Kościoła przyjął ją ówczesny mansjonarz tej parafii – ks. Marian Peik; sakrament bierzmowania otrzymała natomiast tuż po II wojnie światowej na poznańskiej Wildzie, w parafii Zmartwychwstania Pańskiego, z rąk arcybiskupa Dymka, w 1946 roku. W 1957 roku, w tej samej parafii, zawarła związek małżeński z Kazimierzem Zdzisławem Szymiłem, który zmarł kilka lat po ślubie.

Była dobrą matką, babcią i prababcią. Niezwykle oddana rodzinie, dzieliła obowiązki domowe z pracą zawodową, pracując przez wiele lat w Bibliotece Raczyńskich. Będąc czynna zawodowo nawet na emeryturze, w Dziale Opracowań Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu opiekowała się archiwalnym księgozbiorem i czasopismami wydawanymi aż do czasów współczesnych. Codziennie przed pracą w Archiwum uczestniczyła we Mszy św. w poznańskiej Archikatedrze. Ostatnie lata życia Pani Elżbiety były naznaczone chorobą.

Dnia 13 czerwca 2024 roku, we wspomnienie św. Antoniego z Padwy, odeszła cicho po wieczną nagrodę i spoczęła na nekropolii junikowskiej. Liturgię pogrzebu poprowadził ks. dr Jan Maria Musielak – zastępca dyrektora AAPoz.

W naszych sercach i pamięci Pani Elżbieta Szymił pozostanie na zawsze jako osoba prawa, dobra, pracowita, wszystkim życzliwa, niezwykle empatyczna,  pogodna i uśmiechnięta, kochająca życie…

Niech jej trzy życiowe miłości – Bóg, rodzina i książka doprowadzą ją do jedności ze Słowem, które trwa na wieki!

xWS

Dnia 20 czerwca br. w ramach Międzynarodowego Tygodnia Archiwów zorganizowaliśmy konferencję historyczną, która prezentowała dotąd nieznane i niepublikowane archiwalia fotograficzne dotyczące dwu metropolitów poznańskich II połowy ubiegłego wieku – Arcybiskupów Baraniaka i Stroby. O pierwszym z nich opowiadał kustosz naszej instytucji – ks. dr Rafał Rybacki, zaś Arcybiskupowi Jerzemu przyglądał się notariusz poznańskiej kurii  – ks. dr Łukasz Kędzierski. Ten ciekawy dwugłos komentował materiał fotograficzny z ważnych wydarzeń dla Kościoła w Polsce i w naszej archidiecezji z udziałem tych pasterzy poznańskiej i gorzowskiej owczarni. Uczestnicy także dopisali – nie zabrakło kapłanów wyświęconych zarówno przez Abpa Antoniego, jaki Jerzego, ludzi mediów, archiwistów z zaprzyjaźnionych placówek… W dopowiedzeniach po referatach – prezentacjach, uczestnicy wspominali osobiste spotkania z wybitnymi Arcybiskupami – zwłaszcza w kontekście panującego podówczas w Polsce reżimu komunistycznego.

Spotkanie zakończył słodki poczęstunek.

Niech trwa pamięć o dokonaniach i ofierze życia Arcybiskupów Baraniaka i Stroby – choć różni w charakterach i sposobie zarządzania diecezją położyli wielkie zasługi dla przetrwania i rozwoju Kościoła nad Wartą, Notecią, Obrą i Prosną– w tamtych niełatwych czasach.

xWS

Poprzednik i następca – Metropolici Poznańscy abp Antoni Baraniak i abp Jerzy Stroba
Międzynarodowy Tydzień Archiwów 2024 w Poznaniu
Wykłady w Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Uchwałą z dnia 28 lipca 2023 roku, ogłosił rok 2024 – Rokiem Arcybiskupa Antoniego Baraniaka. 12 maja 2024 roku minęła natomiast 25. rocznica śmierci śp. Arcybiskupa Jerzego Stroby. Wspomniane wydarzenia stały się okazją, aby w Międzynarodowym Tygodniu Archiwów przypomnieć postaci obu Metropolitów tak bardzo zasłużonych dla historii Archidiecezji Poznańskiej, a także dla Kościoła w Polsce i Kościoła powszechnego.

Zapraszamy na dwa wykłady, przygotowane w oparciu o wybrane dokumenty z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu:

1) Abp Antoni Baraniak – nieznane fotografie z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, ks. dr Rafał Rybacki, Kustosz Archiwum

2) Wybrane archiwalia z Kancelarii Arcybiskupów Poznańskich, ks. dr Łukasz Kędzierski, Notariusz Kurii Metropolitalnej w Poznaniu, Archiwum Kurii

Data:

20 czerwca 2024 roku, godz. 16.00

Miejsce:

Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu

ul. Księdza Ignacego Posadzego 2, 61-108 Poznań

Wstęp wolny – prosimy o wcześniejszą rezerwację miejsc:

• tel. 61 810 15 19
• e-mail: rezerwacje@aap.poznan.pl

Zobacz – Program Międzynarodowego Tygodnia Archiwów 2024 w Poznaniu:

1. www.aap.poznan.pl
2. www.poznan.ap.gov.pl

Dnia 9 czerwca 1948 roku pod auspicjami UNESCO, została utworzona Międzynarodowa Rada Archiwów – The International Council on Archives (ICA). Decyzją walnego zgromadzenia ICA w 2007 roku, obchodzony jest dnia 9 czerwca każdego roku, Międzynarodowy Dzień Archiwów, który w 2019 roku z formuły jednodniowego wydarzenia został rozszerzony na cały tydzień.

W tym roku, instytucje archiwalne miasta Poznania: Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, Biblioteka Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Biblioteka Raczyńskich, Biblioteka Uniwersytecka, Instytut Zachodni, IPN Oddział Poznań, PAN Biblioteka Kórnicka, Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział Poznań, Urząd Miasta Poznania, Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu i Zakład Archiwistyki Wydziału Historii UAM serdecznie zapraszają do udziału w następujących wydarzeniach.

Więcej →

Nakładem Żnińskiego Towarzystwa Kultury ukazała się w bieżącym roku ciekawa monografia pt. Prawnik – poeta – liturgista, czyli życie i dzieło dra Mikołaja Kotwicza ze Żnina ok. 1440-1507, autorstwa zaprzyjaźnionego z naszą placówką prof. Ignacego Lewandowskiego – filologa klasycznego z UAM i tłumacza  – pochodzącego, podobnie jak Kotwicz, z Pałuk. Autor opracowania korzystał z  zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu (mszały, dokumenty i pieczęcie – Zespół DK), gdzie jego przewodnikiem był nasz kustosz – ks. dr Rafał Rybacki.

Zachęcamy do zapoznania się z dorobkiem Mikołaja – poety tworzącego po łacinie, w heksametrze, autora tekstów jurydycznych, notariusza i kanclerza prymasa Oleśnickiego, a także archidiakona poznańskiego.

 xWS

W piątek 17 maja 2024 roku pracownicy Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu wraz z kolegami i koleżankami z Archiwum Państwowego uczestniczyli w wycieczce zorganizowanej przez Zarząd Oddziału Poznańskiego SAP. Głównym punktem naszej wyprawy była wizyta w Archiwum Państwowym w Gorzowie Wielkopolskim, które zostało utworzone 1.08.1950 roku jako filia Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Poznaniu. Zostaliśmy gościnnie przyjęci przez dyrektora tej placówki, dr hab. Dariusza Rymara oraz  pracowników, którzy zapoznali nas z historią Archiwum i jego najcenniejszymi zbiorami. Zwiedziliśmy nowoczesną siedzibę przy ul. Ignacego Mościckiego (część magazynową, konferencyjną i czytelnie), mieszczącą się w obiekcie z 2013 roku. W reprezentacyjnym westybule miały miejsce poczęstunek i prezentacja wystawy z zasobu gorzowskiego oddziału. Stamtąd spacerkiem, wraz z przewodnikiem, udaliśmy się do gorzowskiej katedry, podziwiając po drodze architekturę miasta (secesja), między innymi Dom Biskupów Gorzowskich, w którym w latach 1958-1972 mieszkał bp Jerzy Stroba, późniejszy metropolita poznański. W drodze do Gorzowa zapoznaliśmy się z  też z ciekawymi zbiorami etnograficzno-przyrodniczymi Muzeum Puszczy Drawskiej i Noteckiej im. Franciszka Grasia w Drezdenku, po którym oprowadziła nas wieloletnia pracownica Archiwum Państwowego w Poznaniu, oraz z bogatą historią tego niewielkiego miasta województwa lubuskiego.

xWS

   12 maja w trwającym obecnie Roku Arcybiskupa Baraniaka przypada 25 rocznica śmierci Arcybiskupa Jerzego Stroby, który stał na czele Kościoła Poznańskiego w latach 1978-1996. Prezentujemy pochodzącą z naszego zasobu pamiątkową i ciekawą fotografię obu zasłużonych pasterzy naszej archidiecezji wykonaną 16 listopada 1958 roku w katedrze w Gorzowie Wielkopolskim. Ówczesny Metropolita Poznański, Antoni Baraniak, udzielał wówczas sakry biskupiej Ks. Jerzemu Strobie – który przeznaczony został do pracy sufragana w rozległej Administracji Gorzowskiej, rozciągającej się od lubuskich Żar aż po nadbałtycką Ustkę.

Niech przykład i pamięć o obu niezłomnych arcybiskupach znad Warty drugiej połowy ubiegłego wieku wzbudza nowe powołania do służby w Kościele! Niech odpoczywają w pokoju!

xWS

Zdjęcie z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu

W dniach 25 i 26 kwietnia na warszawskiej Starówce miała miejsce niezwykle ciekawa Konferencja Naukowa Archiwa Kościołów i Związków Wyznaniowych w Polsce od 1918 roku do czasów współczesnych. Zorganizowali ją wspólnie Instytut Historii PAN wraz z Archiwum Akt Nowych (aan.gov.pl). Dwudniowe obrady podzielono na kilka paneli: I Źródła archiwalne do badań religioznawczych w zbiorach państwowych, II Archiwa Diecezjalne, III Archiwa Zgromadzeń Zakonnych, IV Archiwa Kościołów Starokatolickich i Kościołów Sui Iuris, V Archiwa Kościołów Protestanckich, VI Religie Niechrześcijańskie. Prelegenci reprezentowali różne archiwa i uczelnie mi.in.: Instytut Religioznawstwa UJ, Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego, Archiwum Diecezjalnego w Zielonej Górze, Archiwum Kurii Metropolitarnej w Warszawie Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Polsce, Archiwum i Biblioteka Synodu Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Warszawie, Archiwum Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Nie zabrakło ożywionych dyskusji na forum oficjalnym i w kuluarach……Wykładom przysłuchiwał się także biskup pomocniczy Archidiecezji Warszawskiej ks. prof. Michał Janocha – historyk sztuki i bibliotekarz. Naszą instytucję reprezentował ks. mgr lic. Wojciech Silski z Działu Udostępniania.

xWS