Archiwum z miesiąca: czerwiec, 2019

Nagrody im. prof. Stanisława Nawrockiego dla archiwistów województwa wielkopolskiego. Edycja 2019.

17 cze
17 czerwca 2019

W ramach obchodzonego w Poznaniu, Międzynarodowego Dnia Archiwów w dniu 12 czerwca 2019 roku zostały wręczone „Nagrody im. prof. Stanisława Nawrockiego dla archiwistów województwa wielkopolskiego”. W ramach tegoroczne edycji nagrodzono następujących archiwistów:

  • ks. dr Jarosław Wąsowicz SDB (Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej) – w kategorii Nagroda Główna
  • Jolanta Niezborała (Archiwum Państwowe w Poznaniu) – w kategorii nagroda za całokształt dorobku archiwalnego
  • dr Magdalena Heruday-Kiełczewska (Zakład Archiwistyki IH UAM w Poznaniu) – w kategorii nagroda dla młodego archiwisty.

Ponadto przyznano dwa wyróżnienia:

  • Edyta Pietrzak (Archiwum Państwowe w Kaliszu)
  • Marek Szczepaniak (Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Gnieźnie).

Dodajmy, iż „Nagrody im. prof. Stanisława Nawrockiego dla archiwistów województwa wielkopolskiego”, zostały ustanowione 6 listopada 2017 r. Organizatorem każdorazowej edycji Nagród jest Wojewoda Wielkopolski we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Archiwum Państwowym w Poznaniu i Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu. Należy zaznaczyć, iż jest to pierwsze tego typu wyróżnieniem w Polsce.

Małżonkowie przed sądem biskupiego oficjała poznańskiego w pierwszej ćwierci XV wieku

14 cze
14 czerwca 2019

Małżonkowie przed sądem biskupiego oficjała poznańskiego w pierwszej ćwierci XV wieku, to tytuł najnowszej książki autorstwa dr Magdaleny Biniaś-Szkopek. Praca ta powstała na podstawie ksiąg konsystorza poznańskiego przechowywanych w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu. W słowie wprowadzającym czytamy: Urząd (officium), a przede wszystkim sąd (iudkium) konsystorski w średnio­wiecznej i nowożytnej Polsce skupiony był wokół oficjała, który w imieniu biskupa sprawował sądownictwo kościelne na terenie diecezji. Księgi konsystorskie prowadzo­ne przez oficjałów są niewyczerpanym wprost źródłem pełnym informacji dotyczą­cych różnych dziedzin życia wszystkich warstw społecznych. Noty zawierają dane o działaniach i konfliktach zarówno poszczególnych osób, jak i całych grup. Sądy kon­systorskie działające w stolicach diecezji to miejsca, gdzie urzędnicy przyjmowali pe­tycje, przesłuchiwali świadków, spotykając twarzą w twarz przybywające tu osoby, re­prezentujące różne grupy społeczne, spisywali sprawy niesporne i ostatecznie ferowali wyroki. Choć geneza oficjalatu sięga XIII wieku, w Polsce możliwości analizowania jego działalności otwierają się dopiero w wieku XV, gdyż z tego okresu pochodzi duża liczba źródeł wytwarzanych przez konsystorz. Urzędnicy biskupa w grupie różnora­kich procesów rozpatrywali również sprawy małżeńskie i to na wszystkich etapach przewodu sądowego.

W słowie wstępnym czytamy m.in.:

Ogromne podziękowania kieruję również w stronę grupy pracowników Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu…

Dziękujemy za miłe słowa!

Archiwalia z poznańskiej fary w AAPoz

12 cze
12 czerwca 2019

W nawiązaniu do Statutów Synodu Archidiecezji Poznańskiej i przepisów dotyczących prowadzenia w Archidiecezji Poznańskiej ksiąg,  parafia rzymsko-katolicka pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa w Poznaniu, przekazała do Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu ponad 300 jednostek archiwalnych, które po opracowaniu zostaną włączone do zespołu PA – Parafie Archidiecezji Poznańskiej.

Z kart historii parafii farnej w Poznaniu: dokładna data erekcji parafii św. Marii Magda­leny nie jest znana. Pa­rafia powstała niewątpli­wie krótko po wydaniu w r. 1253 przywileju loka­cyjnego miasta na lewym brzegu Warty. Patronat sprawowali kolejno: Ka­pituła katedralna (XIII w.), król Przemysław II (do r. 1296), Siostry Do­minikanki (do r. 1447), królowie polscy (do r. 1555), magistrat m. Po­znania (do r. 1939). Obecny kościół parafialny należy do najokazalszych pomników architektury barokowej w Polsce. Budowany był w lalach 1651-1701 przez Ojców Jezuitów według planów o. Bartłomieja Wąsowskiego. W 1939 r. Niemcy zamknęli kościół, zamieniając go na magazyn. W czasie walk o Po­znań w 1945 r. uległ on poważnemu zniszczeniu. W latach 1945-1949 trwały prace przy odbudowie świątyni. W latach 1945-1956 kościół farny spełniał funkcję prokatedry. W 1961 r. abp Antoni Baraniak dokonał, na mocy przy­wileju udzielonego przez Jana XXIII, koronacji obrazu Matki Boskiej Nie­ustającej Pomocy na prawie papieskim. W dniu 29 czerwca 2010 r. papież Benedykt XVI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej (Rocznik Archidiecezji Poznańskiej 1968, 2018).

DE CONSECRATIONE ELECTI IN EPISCOPUM

10 cze
10 czerwca 2019

W niedzielę 9 czerwca 2019 r.  odbyła się Msza św. połączona z udzieleniem sakry biskupiej ks. Szymonowi Stułkowskiemu. Z okazji konsekracji nowego Biskupa Pomocniczego Archidiecezji Poznańskiej, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu przygotowało okolicznościową reprodukcję. Jest to fragmentu księgi liturgicznej: PONTIFICALE ROMANUM AD OMNES PONTIFICIAS CAEREMONIAS QUIBUS NUNC UTITUR SACROSANCTA ROMANA ECCLESIA ACCOMODATUM, zatwierdzonej przez Papieża Grzegorza XIII i wydanej w Wenecji w 1582 roku.

Popołudnie z dokumentem – „Zamki w Wielkopolsce”

07 cze
7 czerwca 2019

W ramach tegorocznego Międzynarodowego Dnia Archiwów w Poznaniu w dniu 7 czerwca 2019 roku w siedzibie Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu odbyła się konferencja „Popołudnie z dokumentem –  Zamki w Wielkopolsce”. Pomysłodawcą i organizatorem spotkania było Archiwum Państwowe w Poznaniu, które zaprosiło do współpracy dwie instytucję: Miejską Bibliotekę Publiczną w Koninie oraz Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu. Słowo powitania wygłosili: Ks. kan. Roman Dworacki (dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu), Henryk Krystek (dyrektor Archiwum Państwowego w Poznaniu), Henryk Janasek (dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koninie) oraz dr Przemysław Wojciechowski (moderator – Archiwum Państwowe w Poznaniu). Następnie zebrani wysłuchali następujących referatów:

  • Zamki w średniowiecznych źródłach pisanych – prof. Tomasz Jurek (Instytut Historii PAN);
  • Nieznane zamki wielkopolskie w świetle inwentarzy i źródeł rękopiśmiennych – Jerzy Łojko (Miejska Biblioteka Publiczna w Koninie);
  • Zamek w Sierakowie w świetle archiwaliów – Robert Jędrzejczak (Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie);
  • Historia Góry Zamkowej w Gostyniu w świetle źródeł historycznych i archeologicznych – Maria Wawrzyniak;
  • Zamek w Pyzdrach – Robert Michał Czerniak (Muzeum Ziemi Pyzdrskiej w Pyzdrach).

Ciekawy aspektem konferencji było wysłuchanie staropolskich opisów zamków w wykonaniu st. kustosza Mariusza Jankowskiego (Archiwum Państwowe w Poznaniu).

Spotkanie zakończyła promocja płyty CD/DVD: Źródła do dziejów zamków wielkopolskich do schyłku XVIII w. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu.

Międzynarodowy Dzień Archiwów – 2019

07 cze
7 czerwca 2019