Biblioteka WT UAM Oddział Rękopisów i Starodruków
Centralne archiwum oddział Rękopisów i Starodruków Biblioteki Wydziału Teologicznego znajduje się w budynku Archiwum Archidiecezjalnego i jest zarządzany przez Dyrekcję Archiwum.
Podstawę tego księgozbioru stanowią księgi dawnej biblioteki katedralno – kapitulnej, zdeponowanej w 1784 r. w Seminarium, dawne biblioteki kolegiackie, dekanalne i parafialne ze szczątkami bibliotek klasztornych, pozostawionych Kościołowi przez rząd pruski, po dokonaniu najpierw selekcji na rzecz Królewskiej Biblioteki w Berlinie.
Biblioteka ta w 1939 r. wraz z księgozbiorem druków z XIX i XX w. liczyła co najmniej 200.000 tomów. Podczas okupacji hitlerowskiej została zabrana przez władze niemieckie i przewieziona, w październiku 1940 r., do kościoła św. Michała w Poznaniu, zamienionego wtedy na magazyn.
W ciągu czterech lata spora część zbiorów została rozproszona po kraju i Rzeszy Niemieckiej. Większość jednak, pozostawiona w kościele św. Michała, spłonęła wskutek nalotów aliantów. Bezpowrotnie przepadły liczne starodruki w liczbie ok. 40.000 tomów.
Biblioteka utraciła wówczas liczne, wielotomowe dzieła i podstawowe, dla nauk historyczno-teologicznych wydawnictwa, jak Patrologia Migne’a (383 tomy), Acta Sanctorum (53 tomy), Concilia Germaniae, kodeksy dyplomatyczne, bullaria rzymskie i różnych zakonów. Z rozproszenia wojennego część rękopisów bibliotecznych i inkunabułów uratowano.
Obecnie zbiór posiada około 2.097 rękopisów z XII – XX w.; 799 inkunabułów oraz 3.508 staro-druków z XVI – XVIII w.
Podstawowe publikacje o Bibliotece:
- J. Nowacki, Dzieje Archidiecezji Poznańskiej, t. 2: Archidiecezja Poznańska w granicach historycznych i jej ustrój. Poznań 1964 s. 233 – 235.
- A. Lisiecki, Katalog rękopisów biblioteki seminaryjnej w Poznaniu aż do wieku XV włącznie. Poznań 1905 (Odbitka z „Przeglądu Kościelnego”)